Poziomy Logiczne Roberta Diltsa to narzędzie służące do analizy różnych aspektów naszego doświadczenia i zmiany naszej mentalności. Mogą być one użyteczne w wielu dziedzinach życia, w tym w budowaniu pozytywnego obrazu siebie.
Poziomy Logiczne Diltsa są wzorowane na jego badaniach nad językiem i zachowaniem się jednego z najbardziej wpływowych psychoanalityków XX wieku, Gregory’ego Batesona. Dilts opracował te poziomy mając na uwadze, że sposób, w jaki prowadzimy nasze życie, jest rezultatem naszych myśli, przekonań i wartości.
Pierwszym poziomem logicznym Diltsa jest środowisko fizyczne. Odzwierciedla ono nasze otoczenie – miejsce, w którym żyjemy, pracujemy i spędzamy czas. Żeby móc stworzyć pozytywny obraz siebie, ważne jest dbanie o to, aby nasze otoczenie zapewniało nam poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Możemy to osiągnąć poprzez organizację przestrzeni, w której przebywamy, uporządkowanie swojego miejsca pracy czy domu oraz pozbycie się rzeczy, które nas stresują. Piękne i przyjazne otoczenie może odbić się pozytywnie na naszym samopoczuciu i poczuciu własnej wartości.
Drugim poziomem jest zachowanie. Nasze działania i reakcje na sytuacje mają wpływ na to, jak widzimy siebie. Jeśli chcemy zbudować pozytywny obraz siebie, ważne jest, aby nasze zachowanie było zgodne z naszymi wartościami i przekonaniami. Pamiętajmy o dążeniu do dobrych manier, uprzejmości i empatii w kontaktach z innymi ludźmi. Starajmy się również unikać negatywnych nawyków i reakcji, które są szkodliwe dla naszej samooceny. Troszczmy się o to, aby być oddanym, uczciwym i odpowiedzialnym człowiekiem. To wszystko wpłynie na naszą własną percepcję siebie.
Trzeci poziom Diltsa to umiejętności i zasoby. Chodzi tutaj o nasze talenty, umiejętności, wiedzę i doświadczenie. Budując pozytywny obraz siebie, warto rozwijać swoje umiejętności i doskonalić się w działaniach, w których jesteśmy dobrzy. Może to być zdobywanie nowych umiejętności, edukacja, czy uczestnictwo w różnych kursach czy szkoleniach. Im bardziej się rozwijamy, tym bardziej sami wierzymy we własne możliwości i zwiększamy swoje poczucie własnej wartości.
Kolejnymi poziomami są przekonania i wartości. To one definiują naszą tożsamość. W celu budowania pozytywnego obrazu siebie, ważne jest, aby identyfikować i zmieniać negatywne przekonania, które nas ograniczają. Przepracowanie i przekształcenie negatywnych przekonań może pomóc nam uwierzyć w siebie i rozwijać nasz potencjał. Warto również być świadomym swoich wartości i dążyć do życia zgodnie z nimi. Odkrycie naszych najważniejszych wartości i działanie zgodnie z nimi pozwala nam czuć się spełnionymi i autentycznymi.
Szóstym poziomem Diltsa jest tożsamość. To, kim jesteśmy, kształtuje nasze myśli, przekonania, zachowania i wartości. Jesteśmy w stanie budować pozytywny obraz siebie, tylko gdy uwierzymy w to, że mamy wartość i zasługujemy na szczęście. Praca nad naszą tożsamością polega na wyzbyciu się niepotrzebnych etykiet czy tożsamości, które nas ograniczają. Stawianie sobie wysokich celów i dążenie do samorozwoju jest kluczowe w budowaniu pozytywnego obrazu siebie.
Jako siódmy poziom logiczny Dilts uważa misję. Misja to „ścieżka”, którą podążamy w określonym kierunku. To odpowiedź jaką możemy sobie dać na sienkiewiczowskie pytanie „Quo vadis?”. To cel, który być może jest nie do osiągnięcia , ale nadaje kierunek i sens naszemu życiu. To też coś co dodatkowo, na tej ścieżce wnosimy jako osoba do świata. Zdefiniowanie własnej, osobistej misji życiowej wzmacnia nas i powoduje, że jesteśmy mocniejsi w taki sam sposób jak mocniejsze od wielkiego dębu jest źdźbło trawy. Przy wielkiej wichurze dąb może być połamany, a źdźbło trawy ugnie się, ale nie złamie i ostatecznie znowu się wyprostuje.
Podsumowując, zastosowanie Poziomów Logicznych Roberta Diltsa może pomóc nam w budowaniu pozytywnego obrazu siebie. Uważne analizowanie każdego z poziomów – środowiska fizycznego, zachowań, umiejętności i zasobów, przekonań i wartości, tożsamości oraz misji – pozwala nam lepiej zrozumieć, kim jesteśmy i jak możemy stworzyć pozytywny obraz siebie.
Wojciech Zatorski